Diyarbakır'da açılan Tarım Fuarına katılan çiftçiler, yaşadıkları sorunlara ilişkin gazetemize konuştu.
Diyarbakır'da açılan Tarım Fuarına katılan çiftçiler, yaşadıkları sorunlara ilişkin gazetemize konuştu. Fuarda sergilenen traktörleri inceleyen ancak yüksek fiyatlar nedeniyle sadece bakmakla yetindiklerini belirten çiftçiler, üreticinin yeteri kadar desteklenmediğini belirtirken, firmalar ise, geçen yıla oranla satışların düştüğünü, fuarda indirim yapmalarına rağmen satışların istedikleri gibi olmadığını belirttiler.
Diyarbakır'da, 115 firmanın katıldığı Ortadoğu Tarım, Hayvancılık ve Süt ürünleri Fuarı kapılarını açtı. TÜYAP tarafından organize edilen 10. Tarım ve Hayvancılık Fuar'ına Bölge'nin 22 ilinden ziyaretçi alması beklenirken, fuara katılan firma temsilcileri ve çiftçilerle konuştuk. Traktör firmaları satışların düştüğünden yakınırken, çiftçiler ise traktör fiyatlarının yüksek olmasından ve girdi maliyetlerinin artmasından şikayet etti.
'Türkiye genelinde 2017 yılında yaklaşık 75 bin traktör satıldı'
TÜMOSAN satış bölge müdürü Yavuz Odabaş, Tarım ve Hayvancılık Fuarı'nın Diyarbakır için çok önemli bir fuar olduğuna vurgu yaparak, " Burada bayiimiz ile beraber yerimizi aldık. Traktör genel yapı itibariyle demir çelik sanayiye bağlı olduğu için çok fazla gelen zamlardan ister istemez etkileniyor. Traktör sektöründeki bütün modeller de 2017'den 2018'e geçerken özellikle yüzde kırklık bir artış oldu. Bunu firmalar minimalize etse de çiftçiye yansıtmak durumundalar. Bu yüzden belki çiftçinin alım gücü düştü gibi görünüyor. Elbette piyasa oturacaktır. 2018'in sonlarına doğru traktör satışları biraz daha düştü belki önümüzdeki seçimler dolayısıyla düşünüldü hep. Nisan ayındayız seçimler de bitti bundan sonra daha iyi olacağını düşünüyoruz. Biz 2019'a güzel bir giriş yaptık. Türkiye genelinde 2017 yılında yaklaşık 75 bin traktör satıldı. Bunun 17081 adedi Diyarbakır'da satıldı. Bunun 120 adedini biz TÜMOSAN olarak sattık. Yaklaşık yüzde 7 pazar payını Diyarbakır'da yakaladık. 2018 yılında adetler Türkiye genelinde 51 bin adede düştü. Toplamda pazarda yüzde 32 bir kayıp oldu. Diyarbakır'da da yaklaşık bin 45 adet traktör satıldı. Biz bundan 87 adet sattık ve yüzde 9 pazar payını elde ettik" diye konuştu.
'Diyarbakır'da da toplamda 26 traktör satıldı'
Bu yılın ocak ayı traktör satış verilerini paylaşan Odabaş, şunları ifade etti: "TÜiK' ten veriler bir iki ay sonrasından geldiği için şuan elimizde sadece 2019'un ocak ayı verileri mevcut. Türkiye genelinde tüm firmalar 2019'un ocak ayında toplamda bin 506 traktör sattı. Türkiye genelinde TÜMOSAN 227 adedini sattı. Toplamda yüzde 15 pazar payına sahip. Diyarbakır'da da toplamda 26 traktör satıldı. 4 adedini TÜMOSAN çıkardı. Diyarbakır'da yüzde 16 pazar payına sahibiz. Bu bizim için gayet iyi bir durum. Fuara yoğun ilgi ve müşterilerin talebi var. Talepleri karşılamaya çalışıyoruz. Çiftçilerimize yüzde 20 indirimle burada kampanya sunduk. Sanırım 2019'un ilk indirimleri 2019'un geleceğini de gösterecek. Biz çok ümitliyiz ve çok iyi olacağını düşünüyoruz. Tüm çiftçi dostlarımızı standımıza bekliyoruz."
'Geçen sene 185 bine aldığım traktör şuanda 300 bin liraya yükselmiş'
Fuara katılan çiftçilerden Ahmet Şeker, çiftçilerin traktör alamadığına dikkat çekti. Şeker, şöyle konuştu: "Şuanda tek ben değil de hiç kimse traktör alamıyor. Geçen seneye oranla yüzde 120 artış var. Tarım ürünlerinde gerileme bütün malzemelerde yükseliş var. Şuan hangi traktöre bakarsan 250 binden aşağı traktör yok. Pamuğun, buğdayın ve mısırın fiyatları ortada çiftçi nasıl alacak. Hiçbir çiftçi bunları alamaz. Eğer durum bu şekilde devam ederse hiçbir çiftçi ayakta kalamaz. Hangi bayie sorarsanız üç aydır hiç traktör satmamışlar. En son geçen sene traktör aldım ve benim ihtiyacımı karşılamıyor. Eğer böyle devam ederse bayilerde iflas eder. Ben sulu araziye bin dönüm pamuk ekiyorum. Geçen seneye oranla ürünü kaldırdık ve zararlı çıktık. Karı bırakın maliyetini bile karşılayamadı. Bu senede hava yağışlı devam ederse üründe geç kalırsa traktör değil bir çivi bile alamayız. Traktör ve malzemeler ihtiyaç oluyor almak zorunda kalıyoruz ama alamıyoruz çünkü paramız yok. Geçen sene 185 bine aldığım traktör şuanda 300 bin liraya yükselmiş. Geçen sene pamuğun kilosunu iki buçuktan sattım şuanda da iki buçuk liradır. Gübrenin kilosunu bin liradan aldım şimdi 2 bin 500 lira. Hal böyle olunca çiftçi nasıl traktör alacak. Traktör ve malzemelerinde indirim olmaz ama en azından bizim ürünlerimizde de yükseliş olursa birbirini karşılar. Eğer yükseliş olmazsa bu durum böyle devam ederse ne çiftçi kalır ne bayi kalır ne de fabrika kalır. Bütün traktörleri getirip buraya koymuşlar ama satış yok. Eğer böyle devam ederse hepimiz batarız. Bizim ürünlerimiz artış yapmadı gerileme yaptı. Bu sene ürün ekerim ama böyle olursa daha ekmeyeceğim. Hamallık yapsam daha iyidir. Cumhurbaşkanı seçimden önce çiftçiye destek olup mart ayında ödemesini yapacağım dedi ama ödeme yapılmadı. Bunlar hep seçim için söylenen sözler. Olan bize oluyor kimseye olmuyor. Bazı çiftçileri tanıyorum evlerinde ekmek yok. Ama kimsenin umurunda değil. Hükümet biran önce çiftçiye sahip çıkmazsa iki sene sonra çiftçi kalmaz. Çiftçinin elindeki de biterse nereden getirecek."
'2016'ya oranla fiyatlar yükselmiş'
Traktör fiyatlarının yüksek olduğunu belirten çitçilerden Sedat Çelik, "Bu krize göre fuar indirimleri güzel. En son 2016'da traktör aldım. 2016'ya oranla fiyatlar yükselmiş. Eski traktörümüzü satıp bankadan kredi çekip yenisini alacağız. Traktör alımı bizi biraz zorlayacak o yüzden banka kredileri uygun olursa iyi olur. 4 yıllık kredi alıp ödüyoruz. Ama yine borçlanacağız. Çitçi olarak sıkıntımız çok. Gübre ve yakıt bakımından çok sıkıntılarımız var. Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Biraz daha destek verilse gübre ve mazot fiyatlarında indirim olursa çiftçi kendini toparlar. Yoksa çiftçinin durumu daha da kötü olacak. Böyle devam ederse tarlamızı yarı yarıya ekeceğiz. Daha ekecek durumumuz kalmadı. Şuana kadar hükümetten fazla bir şey görmedik. Bundan sonra destek olursa çok iyi olur. Çiftçi borcunu ödeyemiyor. Bütün bankalara borçlanmış durumdalar. Borçla gidecek ama nereye kadar" diye konuştu.
'Gübre, mazot ve traktörler pahalılaştı'
Tarımsal üretimin girdi maliyetlerindeki artışa vurgu yapan çitçilerden Mehmet Emin Çelik ise şunları söyledi: "Eskiden çiftçilik çok iyiydi ama şimdi çok kötüleşti. Artık bir dönüm tarlayı tutamıyoruz. Gübre, mazot ve traktörler pahalılaştı. Pamuk yerinde sayıyor ve fabrikalar pamuğu bizden düşük fiyata alıyorlar. Eskiden traktörler 80 bin liraydı ama şimdi 150 bin lira. Biz artık alamıyoruz ekonomi kötü durumda. Bu yüzden de çiftçiler zor durumda. Bu duruma bakanlarımızın ve milletvekillerimizin müdahale etmesi lazım."
'Destek var ama faydalanamıyoruz'
Traktör fiyatlarının düşmesi gerektiğine işaret eden çiftçilerden Şaban ipek şunları söyledi: "Eskiden 100 dönümden 2 bin lira kazanıyorduk, şuanda 100 dönümü ekiyoruz ama zararlı olarak çıkıyoruz. Önceden mazot 3 lira idi şuanda 6,5 lira. Gübrenin fiyatı 900 liraydı şuanda 1.950 bin lira. Çiftçilik diye bir şey yok, çiftçilik ölmüş. Hiçbir şey alınmıyor; gübre, ilaç, mazot, traktör. 2016'da bir traktörün fiyatı 85 bin liraydı şuanda o traktör 145 bin lira. Fiyatlar düşerse sıkıntımız kalmaz ama fiyatlar gittikçe yükseliyor. iki sene önce Binali Yıldırım mazotun yarısı bizden yarısı çiftçiden dedi. Destek var ama faydalanamıyoruz. Parça parça veriliyor bir seferde verilse belki düzelir ama her şey çok pahalı."
Berçem Kartal Altunakar/Özel
