Diyarbakır’ın Çüngüş ilçesi kırsalında, 47 yıl önce Karakaya Barajı inşaatında görev yapan İtalyan mühendis ve işçiler için kurulan modern köy, yıllar sonra sessizliğe büründü. Bir zamanlar sinema salonundan sağlık merkezine, okuldan helikopter pistine kadar pek çok donanıma sahip olan bu özel yerleşim, şimdi bir hayalet köyü andırıyor.
1976 yılında Fırat Nehri üzerine inşa edilen Karakaya Barajı için Türkiye’ye gelen yaklaşık 3 bin 500 İtalyan, barajın yapım sürecinde Çüngüş kırsalında kurdukları 350 hanelik bu modern köyde yaşadı. Yaklaşık 11 yıl boyunca yaşamın sürdüğü bu yerleşim, sosyal ve kültürel donatılarıyla dönemin standartlarının oldukça üzerindeydi.
Köyde; sinema salonu, sağlık merkezi, okul, ibadethane, alışveriş alanları ve hatta bir helikopter pisti bile bulunuyordu. İtalyanlar yalnızca çalışmakla kalmadı, bölge halkıyla da sıcak ilişkiler kurarak sosyal hayata entegre oldu.
İnşaat Bitti, Hayat Durdu
1987 yılında baraj inşaatının tamamlanmasının ardından, İtalyan mühendisler ve işçiler köyü terk ederek ülkelerine döndü. Geride ise tamamlanmış ama sahipsiz bir köy kaldı. O günden bu yana terk edilmiş halde olan yapılar, zamanla harabeye döndü. Köyün bazı bölümleri bugün çevrede yaşayan köylüler tarafından ahır ya da depo olarak kullanılıyor.
Modern Bir Köyden Hayalet Yerleşkeye
Bir dönemin örnek yerleşimi olan bu İtalyan köyünden geriye bugün yalnızca prefabrik yapıların iskeletleri kaldı. Doğayla iç içe ama zamana yenik düşen bu köy, sessizliğiyle geçmişe dair hüzünlü bir hikâyeyi barındırıyor.
Diyarbakır’ın kırsalındaki bu unutulmuş yerleşim, hem Türkiye’nin büyük altyapı projelerine ev sahipliği yaptığı dönemi hem de uluslararası iş birliklerinin bıraktığı izleri gözler önüne seriyor.
Bilal Dalgıç
